Haïti is het armste land op het westelijk halfrond: meer dan 29 procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens van $ 2,15 per dag. Wanneer in de vroege ochtend van 14 augustus 2021 een zware aardbeving het zuidwesten van het land treft, is het een grote chaos. Huizen storten in, mensen raken alles kwijt. Bij een ramp worden juist de meest arme gezinnen het hardst geraakt: ze wonen in overbevolkte gebieden met slechte huisvesting. Omdat zij vaak afhankelijk zijn van landbouw, valt daarbovenop ook nog eens hun enige bron van inkomsten weg.
Bij een ramp worden juist de meest arme gezinnen het hardst geraakt.
Direct ter plaatse
Doordat Compassion samenwerkt met lokale kerken, kan er snel hulp geboden worden bij een ramp. De kerken zijn immers al in het getroffen gebied aanwezig en kunnen direct in actie komen, mits ze zelf niet ernstig geraakt zijn. De focus ligt bij noodhulp altijd op eerste levensbehoeften. Zo ook in Haïti, waar onze lokale medewerkers dankzij giften aan het noodhulpfonds zorgden voor tijdelijk onderdak, voedsel, medische zorg en hygiëneproducten.
“Wanneer natuurrampen toeslaan, maakt dat mensen in één klap armer dan ze al waren,” aldus Jesula, Child Protection Specialist bij Compassion Haïti. “Hun leefomstandigheden worden nog kwetsbaarder.” Als je in armoede leeft, heb je geen spaarpotje om op terug te vallen. Daarom krijgen ouders via het Compassion-project trainingen aangeboden, waarin ze nieuwe manieren leren om zelf in hun inkomen te voorzien. Ook zijn er leningen beschikbaar, waardoor ze bijvoorbeeld een eigen bedrijfje kunnen starten.
Toekomstbestendig bouwen
Het is niet de eerste keer dat Haïti wordt geraakt door een verwoestende natuurramp. Vanwege de geografische ligging is het een risicogebied voor natuurgeweld. In 2010 werd het land getroffen door een immense aardbeving en in 2016 raasde orkaan Matthew over het land. Wereldwijd is de verwachting dat door klimaatverandering natuurrampen nog vaker voor zullen komen. Denk aan extreme droogte, overstromingen en hevigere orkanen en stormen. Bij het herstel na een ramp investeert Compassion daarom in duurzame wederopbouw, bestand tegen rampen in de toekomst.
Dat is van grote waarde, blijkt bij de ramp in 2021. Wanneer projectdirecteur Woldton na de aardbeving gaat kijken hoe het Compassion-project en de bijbehorende school eraan toe zijn, kan hij niet anders dan God danken. Terwijl omliggende gebouwen zijn ingestort, staat de school, die na orkaan Matthew volgens aardbevings- en orkaanbestendige normen is herbouwd, stevig overeind. Woldton: “Mijn vertrouwen in God en in techniek zijn versterkt. Ik realiseer me dat als we beter bouwen, er meer levens gered kunnen worden.” Helaas zijn niet alle gebouwen al volgens deze normen gebouwd. Tientallen kerken en bijbehorende Compassion-projecten raakten door de aardbeving zwaar beschadigd. Omdat er in Haïti nauwelijks overheidsscholen zijn, functioneren veel Compassion-projecten ook als school voor de gemeenschap rondom de kerk. Honderden kwetsbare kinderen krijgen er les en daarmee een kans op een betere toekomst. Na de aardbeving besteden we dan ook veel aandacht aan het bouwen van toekomstbestendige scholen.
‘Ik realiseer me dat als we beter bouwen, er meer levens gered kunnen worden.’
Voor de wederopbouw van scholen, kerken en huizen worden bouwkundige ingenieurs ingehuurd. Er wordt technisch onderzoek gedaan en gekeken naar stevige constructies. Om kennis over te dragen en werkgelegenheid te creëren, krijgen ouders, kerkleden en andere bewoners van de gemeenschap trainingen van de ingenieurs. Zo kunnen zij aan de slag als metselaar, timmerman of metaalbewerker. Inmiddels zijn er duizenden noodwoningen gebouwd, op een stevige fundering. Vanuit het Compassion-project ondersteunen we ouders om deze huizen geschikt te maken voor permanente bewoning. In augustus 2023 openden er daarnaast drie gloednieuwe, aardbevingsbestendige scholen in de stad L’Asile. Duurzame wederopbouw kost tijd, maar onze lokale medewerkers gaan door tot alle gebouwen hersteld zijn.
Twee jaar na de aardbeving werden in L’Asile drie nieuwe schoolgebouwen feestelijk geopend.
Bekijk de video.
Onrust in Haïti
Naast natuurrampen had Haïti in de afgelopen jaren natuurlijk te maken met de pandemie en de voedselcrisis, maar ook met instabiliteit, onrust en geweld. Na de moord op de premier in 2021 nam de onrust in het land toe. Begin 2024 was het geweldsniveau zelfs zo hoog, dat sommige Compassion-projecten het programma moesten aanpassen. De veiligheid van kinderen, families en medewerkers heeft in zo’n situatie altijd de eerste prioriteit. Waar nodig geven de lokale kerken het contact met de kinderen tijdelijk op een andere manier vorm.
Beeld: fotojournalist Erick Jura uit Haïti