Maar liefst een derde van de wereldbevolking, 2,61 van de 8 miljard mensen, heeft te maken met voedselonzekerheid. Zij hebben niet altijd toegang tot voldoende, veilig en voedzaam eten. Richmond Wandera woont en werkt in Uganda, een van de landen die het hardst worden geraakt door de voedselcrisis. Als kind groeide hij op in extreme armoede. Hij werd opgenomen in een project van Compassion en kreeg zo de kans om uit het spoor van armoede te komen. Nu is hij onder meer senior pastor van de kerk waar zijn project aan verbonden was. Hij kent de problemen in zijn regio goed en weet uit eigen ervaring wat honger met je doet. Hij vertelt over de huidige situatie in zijn land.
Onbetaalbaar
“Het gaat niet goed in Uganda. Als gevolg van de pandemie verloren meer dan 200.000 mensen hier hun baan. Onze economie raakte ontwricht en zou zeker 15 jaar nodig hebben om alleen al hiervan te herstellen. Maar door alles wat er nu speelt, gaat dat niet.
Mensen hebben geen toegang tot voedsel. Het probleem is niet zozeer dat het er niet is, maar dat het voor een groot deel van de bevolking onbetaalbaar is geworden. Het geïmporteerde voedsel kost een vermogen. De mensen die hun baan verloren tijdens de vorige crisis, hadden al niet genoeg. Voor veel mensen die wel werk hebben, is hun inkomen vanwege inflatie niet meer toereikend om ervan te kunnen leven. Ze gaan van twee maaltijden per dag naar één, of van één maaltijd naar kleine beetjes wat ze maar kunnen krijgen om te overleven. En zoals altijd zijn kinderen daar het meest de dupe van. Zij zijn niet bij machte om voor zichzelf op te komen.”
Wanhoop
“Gezinnen die te maken hebben met voedseltekort, staan enorm onder druk. Er is geen eten, geen oplossing. Dit veroorzaakt grote stress. Als iemand interesse toont om met een van de dochters te trouwen, is dat een no brainer. Een kind uithuwelijken betekent: inkomsten en een mond minder om te voeden. Het meisje in kwestie heeft hier geen enkele stem in. Haar toekomst: stoppen met school en jong moeder worden.
Omdat het veel ouders niet lukt te voorzien, proberen kinderen zelf naar oplossingen te zoeken. Grace* bijvoorbeeld. Zij werd ongesteld, maar had geen geld voor maandverband. Een jongen uit de omgeving, een drugsdealer, zei dat hij haar wel kon helpen. Ze liet zich leiden door haar wanhoop. Grace deed het ondenkbare en raakte zwanger. Ze is slechts een van de vele meisjes, het aantal tienerzwangerschappen is in Uganda de laatste jaren enorm toegenomen. Voor bijna al deze meisjes geldt dat ze stoppen met school en dat hun ontwikkeling stagneert.”
Platteland
“Op het platteland zijn de problemen nog groter. Door de extreme droogte mislukken oogsten. In Noord-Uganda ontmoette ik een vrouw met een klein stukje land met cassaves, het enige gewas dat nog wilde groeien in deze weersomstandigheden. Ze moest haar oogst met machetes (kapmessen) bewaken, omdat anderen het anders kwamen stelen. Doordat oogsten mislukken, zijn de mensen op het platteland afhankelijk van geïmporteerd voedsel uit de stad. De transportkosten om het eten naar deze gebieden te brengen zijn vanwege de gestegen brandstofprijzen hoog. Dit drijft de prijs van voedsel op, terwijl de mensen hier gemiddeld maar een kwart verdienen van de mensen in de stad. Eten is onbetaalbaar geworden.”
Korte en lange termijn
“Op korte termijn hebben mensen vooral eten nodig. Daarom is het zo belangrijk dat Compassion voedselpakketten kan uitdelen, zodat kinderen en hun gezinnen genoeg en gezonde voeding krijgen. Tegelijk moet je ook denken aan de langere termijn. Wat mensen nodig hebben, zijn zaden voor gewassen die bestand zijn tegen extreme hitte en grote droogte. En training over hoe ze landbouw bedrijven. Ik zie gebeuren dat mensen vier zaadjes in één gaatje in de grond stoppen. Maar die verdrukken elkaar en dan mislukt je oogst alsnog. Ze missen de kennis en het vertrouwen dat één zaadje beter is.
Als ik denk aan de nog langere termijn, moeten we investeren in de kinderen. Als zij zich niet volledig kunnen ontwikkelen, maak ik me grote zorgen over de leiders van de toekomst. Het is belangrijk dat zij naar school gaan. Tijdens de pandemie had Uganda te maken met een schoolsluiting van maar liefst 20 maanden. Van de 15 miljoen kinderen, keerde naar schatting een derde niet terug in de schoolbanken. Op dit moment komen 7 van de 10 basisschoolleerlingen met honger naar school. Dit heeft impact op hun leervermogen. Doordat ik werd gesponsord, kreeg ik de kans me te ontwikkelen en ben ik niet meer het jongetje dat op straat leefde.”
*In het echt heet Grace anders.